LEKCJA 7
Już wiesz, jak skonstruować okrąg przechodzący przez trzy dowolne punkty. Jeśli punkty te będą wierzchołkami trójkąta, wówczas okrąg ten nazywamy okręgiem opisanym na trójkącie, albo mówimy, że trójkąt jest wpisany w okrąg.
Nie sądzę, aby kiedykolwiek
przyszło Ci do głowy narysować tak trójkąt, aby jego
wierzchołki leżały na jednej prostej. Pewnie w Twoim odczuciu
nie byłby to trójkąt.
W programie Cabri jest to jednak możliwe, gdyż nie ma żadnych
ograniczeń co do położenia obiektów na ekranie.
Spróbuj zatem w poniższym aplecie przemieścić myszą tak
wierzchołek C trójkąta, aby chociaż
w przybliżeniu leżał on na odcinku AB,
lub na jego przedłużeniu.
Jak
zachowują się wówczas symetralne boków trójkąta? (42)
Co stało się
z okręgiem? (43)
Czy to możliwe by uległ on "wyprostowaniu".?
A gdzie według
Ciebie znajduje się wówczas jego środek? (44)
Zauważ, że zbliżając się
punktem C do prostej AB
symetralne par punktów AB, AC
i BC stają się równoległe.
Zatem nie przecinaja się. Dlatego też środek okręgu, który jest zawsze punktem przecięcia symetralnych też oddala się w nieskończoność, a jego promień wydłuża się do nieskończoności. Taka sytuacja przypomina nam widok
równoległych szyn pewnego toru kolejowego, na które
kolejowego na które patrzymy stojąc na tym torze. Niby
nie powinny się zetknąć, bo odległość między nimi
jest zawsze taka sama a jednak widzimy, że się
przecinają. Matematycy na bazie tego
założenia, że dwie proste w nieskończoności
przecinają się zbudowali cały dział matematyki,
nazywany geometrią rzutową. Punkt ich przecięcia
nazwali "punktem niewłasciwym" i oznaczyli
symbolem |
Wrócmy do trójkąta ABC,
którego wierzchołki nie są współliniowe. Narysujmy w nim
symetralne par punktów AB, AC
i BC oraz dwusieczne jego kątów wewnętrznych
- patrz kolejny aplet.
Gdzie
przecinają się te dwusieczne z symetralnymi boków
przeciwległych do ich kątów? (45)
Czy tak jest zawsze? Poruszaj wierzchołkami trójkąta by się o
tym przekonać.
Pewnie dziwisz się, dlaczego tak dzieje. Formalny dowód tego faktu przeprowadzimy w jednej z kolejnych lekcji.